Çocuk ve Doğa Eğitimi

16.06.2020

Doğa doğduğumuz andan itibaren yaşamımızın önemli bir parçasıdır. Kimimiz doğaya bilinç ve farkındalıkla yaklaşırken kimimiz de doğanın henüz farkına varamamışızdır. Çocukların doğanın önemini fark etmesi çoğu zaman anne-babanın bu konu üzerindeki bilinçliliği ile başlar. Çocuk doğumu ile birlikte ilk rol modellerini belirler. Bu rol modeller anne ve babadır. Doğaya bilinçli yaklaşan ebeveynler çocuklarını da bu bilinçle yetiştirirler. Bu konuda ebeveynlere düşen görev ilkokul çağına kadar çocuklarının bu yönde farkındalığını çoğaltmaları ve gerekli olan doğa eğitimini vermeleridir. Doğa doğduğumuz andan itibaren yaşamımızın önemli bir parçasıdır. Kimimiz doğaya bilinç ve farkındalıkla yaklaşırken kimimiz de doğanın henüz farkına varamamışızdır. Çocukların doğanın önemini fark etmesi çoğu zaman anne-babanın bu konu üzerindeki bilinçliliği ile başlar. Çocuk doğumu ile birlikte ilk rol modellerini belirler. Bu rol modeller anne ve babadır. Doğaya bilinçli yaklaşan ebeveynler çocuklarını da bu bilinçle yetiştirirler. Bu konuda ebeveynlere düşen görev ilkokul çağına kadar çocuklarının bu yönde farkındalığını çoğaltmaları ve gerekli olan doğa eğitimini vermeleridir. 
Corona virüsü ile birlikte doğanın değerini tekrar anlayıp önemini fark etmiş bulunmaktayız. Doğaya verilen zarar geçen zaman ile birlikte artmakta. İşlenilen çevreler, doğanın zenginliklerinden hiç bitmeyecekmişçesine yararlanmalar ve sınırsız beklentiler doğamızı yorduğu gibi havanın, suyun ve toprağın kirlenmesine sebebiyet vermektedir. Bunun yanı sıra bitki örtüleri ve hayvan toplulukları da yok olmaktadır. Bu nedenlerden dolayı çocuklar doğaya ve çevreye karşı eğitilmelidir. 
Doğa eğitimi nedir ve çocuklara nasıl verilir?
Doğa eğitimi ilk olarak anne ve baba tarafından çocuğa verilmelidir. Çocuklar anne ve baba ile birlikte bulundukları çevreyi tanımalı ve doğayı koruma bilinci ile aşılanmalıdır. Doğa eğitimi, doğaya bilinçli yaklaşmak, doğaya zarar vermemek ve doğayı sevmek ile başlar. Doğa eğitimin temel amacı farkındalık oluşturmaktır. Doğanın işleyişi ile ilgili bilgi sahibi olmak, doğaya karşı olumlu davranışlar geliştirmek, doğayı araştırmak ve doğanın korunmasına aktif katılım sağlamak doğa eğitiminin önemli amaçlarındandır. Emin Atasoy ‘Çevre için Eğitim: Çocuk Doğa Etkileşimi’ isimli kitabında bireylerin ekosistemlerin işleyişi ve insan faaliyetinin bu sistemlerin devamlılığına yaptığı olumlu ve olumsuz etkileri öğrendikçe, doğayla ilgili daha sorumlu davranışlar geliştirmekte olduğunu belirtmiştir. Bu durumda doğa eğitimi doğal çevrede verilmeli ve doğa ile etkileşim halinde öğrenilmelidir. Böylelikle çocuk tarafından doğaya ilgi artacak ve yaşama doğa ile empati kurarak bakılması sağlanılacaktır. 
Doğanın dilini fark eden çocuk evrene, yaşama ve olaylara bakış açısında olumlu değişiklikler yaşayacaktır. Çevremizdeki dünyayı tanımak ve doğaya bilinçle yaklaşmak çocukların olumlu tutumlar ve değerler edinmelerini sağlayacaktır. Daha duyarlı olan çocuk ilerleyen yıllarda daha bağımsız ve eleştirel düşünen bir birey olacaktır. 
Doğa eğitiminin psikolojik faydaları nelerdir?
Çevresine karşı saygılı ve duyarlı bir toplum için bilinçli çocuklar yetiştirilmelidir. Bitki ve hayvanlarla ilgilenen çocuk içinde sevgiyi, empatiyi, sempatiyi ve güveni hissedecektir. Toprağa atılan tohumun çimlenmek için zamana ihtiyacı olduğunu kavrayan çocuk sabırlı olmayı ve beklemeyi öğrenecektir. Kendisiyle ilgilenen ebeveynlere sahip olan çocuk güvenli bir bağın ne olduğunu hissedecektir ve yetişkinlik döneminde daha sağlıklı ilişkiler kurabilecektir. Doğanın işleyişinin farkında olan çocuk zor zamanların geçici olduğunu ve güneşin sonunda mutlaka doğacağını bilecektir. Birçok farklı hayvan ve bitki türlerinin olduğunu anlayan çocuk kendinden farklı olan kişileri sevecek ve onlara hoşgörü ile yaklaşacaktır.
Doğa eğitimi çocuğun psikolojisini olumlu yönde etkilediği gibi çocuğun bilişsel, fiziksel, duygusal ve sosyal gelişimini de destekler. Doğa ve çevre bilinci ile yetiştirilen çocuk doğaya karşı büyük bir hayranlık duyar ve doğayı korur. Sevgiyi içinde hisseden çocuk anlayışlı ve vicdanlı bir yetişkin olur.