NE ÇIKAR?

12.04.2023

Dünyanın sorun teşkil eden bölgesi Afganistan'da sular durulmuyor. Hegomonya peşinde koşan emperyaller, ülkede dengeleri kendi lehlerine çevirebilmek için var güçleriyle mücadele ediyorlar. Afganistan'a komşu ülkeler diken üstünde.Dünyanın sorun teşkil eden bölgesi Afganistan'da sular durulmuyor. Hegomonya peşinde koşan emperyaller, ülkede dengeleri kendi lehlerine çevirebilmek için var güçleriyle mücadele ediyorlar. Afganistan'a komşu ülkeler diken üstünde.
Bu bölge yüzyıllardır çapraşık ilişkiler ağının merkezi konumunda ve homojen bir yapıya sahip. Sağlıklı bir politika üretmek neredeyse olanaksız. Ülkenin hemen, hemen her yöresinde teröristlerin eğitim kampları var. En fazla göze çarpan yöre ise, ülkenin kuzeydoğu bölgesi. Burası heran patlamaya hazır bir bomba. Tacikistan yetkililerinin açıklamalarına göre, 50 binden fazla savaşçının eğitim gördüğü 50 civarında eğitim kampı var. IŞID'ın son saldırıları Tacikistan'ı önlem almaya zorladı. Tacikistan ordusu tayakkuz durumunda.
IŞID ve Taliban madalyonun iki yüzü gibiler. Dünya görüşleri ve eylemleri arasında hiç bir fark yoktur. Görünen bir güç gösterisidir. Şu an Taliban yönetimi altında 30 radikal grup barınmakta ve Taliban'dan destek almaktadırlar. Geçen ay başkent Kabil'e giren IŞID göçleri, 8. bölgede büyük bir çatışmaya girdiler. Çok sayıda IŞID militanı öldürülse de, çatışmalar ara, ara sürmektedir.
Bölge Suriye ve Filistin yapılmak isteniyor. Yörenin ve Orta Asya'nın yeraltı ve yerüstü zenginlikleri iştah kabartıyor. Sürekli bir kaos ve savaş ortamında milyarlarca dolarlık silah satışları savaş ağaları tarafından gözardı edilemez. Bu topraklar, dünyanın en çok eroin üretiminin ve satışının yapıldığı yerlerdir. Bir de açılmamış değerli madenleri düşünecek olursak, bölgenin gün yüzü görmeyeceği konusunda hemfikir olabiliriz.
Orta Asya ve Güney Asya için yaşamsal öneme sahip bir geçiş bölgesi buralar. Kim egemenliğini inşaa ederse, bölgenin zenginliklerinden en büyük postayı kapacaktır. Yaşanan gerilimler ve çatışmalar gelecekte yaşanabilecek büyük olayların habercisidir.
Tacikistan'da görevli Rus-Tacik Kolektif Güvenlik Antlaşması Ortak Kurmay Başkanı Anatoly Siderov, sınıra 4 bin savaşçının yığdırıldığını söyledi. Tacikistan sınır birlikleri teyakkuzda. Özbekistan'da sınır güvenliğini artırmış durumda. Taliban, ülkeden Tacikistan ve Özbekistan'a kaçırılan Afganistan Ordusu'na ait helikopter ve silahları istiyor. Öte yandan Özbek lideri Abdul Raşit Dostum da silahların kendi yönetimindeki Ulusal Direniş Cephesi'ne verilmesinden yana. Anlayacağınız gerilim had safhada.
Bölgedeki ülke yetkililerinin açıklamaları, Amerika'nın bu topraklarda istikrarsızlıklardan yararlanmak için büyük bir çaba harcadığı yönünde. Amerika'nın asıl hedefinin, Afganistan'ı İran, Rusya ve Çin'in etkisinden kurtarıp, Orta Asya'ya egemen olmaktır.
Rusya ve Çin Taliban'la ikili ilişkiler içinde. Ama bu ilişkiler sınırlı. Moskova, Taliban'a büro açma izni verdi, o kadar... Senli-benli ilişkilerden söz edemeyeceğiz. Rusya'nın bölgedeki en önemli partneri Tacikistan'dır. Bölgedeki en büyük askeri üssü buradadır. Tacikistan'da güvenliğe yönelik bir tehdit oluşursa, Rusya bundan doğrudan etkilenecektir. Afganistan'ın Tacikistan sınırında çoğunluğunu Çeçen'lerin oluşturduğu terör kampları bulunmaktadır.
Birleşik Afganistan'dan yana olmalıyız. İstikrarsızlık bölge ülkelerine de sıçrayacaktır. Silah kartellerinin, eroin baronlarının ceremesini insalık çekmektedir. Yapılan bir yanlışlık, milyonlarca insanın göç dalgasına neden olacaktır. Bu yükü hiç bir ülke kaldıramaz. Hele, hele Türkiye...
Bölge ülkeleri ne pahasına olursa olsun, barışı inşaa etmelidirler. İçişlerine müdahale etmeden, Asya'nın ve Orta Asya'nın zenginliklerini birlikte paylaşmalıdırlar. Buralar zengin kültür mirasına sahip topraklardır. Yaşamlar erik-koruk edilmeden, bu hazineler diyarından barış ve kardeşlik türküleri yükselsin... Ne çıkar?