13.03.2024

Nevruz, Türklerin Ergenekondan ayrılırken demirden dağları eritip çıkmalarını, baharın gelişini ve doğanın uyanışını simgelemektedir. Eski Çin kaynaklarında (M. Ö 3. yüzyılda) Hunlar'ın bahar aylarında baharın gelişini kutladıklarını yazmaktadır. Yani, geçmişi çok eski yıllara dayanmaktadır. Nevruz, Orta Asya'dan İran'a, Ortadoğu ve Balkanlara kadar olan coğrafyada yaşayan Türkler ve diğer halklar 21 Mart gününü yılbaşı olarak kabul ederler.Nevruz, Türklerin Ergenekondan ayrılırken demirden dağları eritip çıkmalarını, baharın gelişini ve doğanın uyanışını simgelemektedir. Eski Çin kaynaklarında (M. Ö 3. yüzyılda) Hunlar'ın bahar aylarında baharın gelişini kutladıklarını yazmaktadır. Yani, geçmişi çok eski yıllara dayanmaktadır. Nevruz, Orta Asya'dan İran'a, Ortadoğu ve Balkanlara kadar olan coğrafyada yaşayan Türkler ve diğer halklar 21 Mart gününü yılbaşı olarak kabul ederler.
Farsça nev (yeni) ve ruz (gün) sözcüklerinden gelen Nevruz, Türkiye'de Nevruz, Navrız, Noruz, Gün Dönümü, Yılsırtı, Mart Dokuzu olarak adlandırılmaktadır. Türkiye, Azerbaycan, Hindistan, Pakistan, Afganistan, İran, Irak, Kazakistan, Tacikistan, Türkmenistan, Özbekistan, Kırgızistan gibi ülkelerde 21 Mart günü insanlar büyük bir çoşkuyla ve rengarenk giysileriyle festivallerin olduğu alanlara öbek, öbek akın ederler. Özellikle Nevruz'un en çoşkulu kutlandığı ülkeler Orta Asya'dadır. Milyonlarca insanın akın ettiği meydanlarda sevilen sanatçılar konserler verirler. O gün tüm kırgınlıklar unutulur, küsler barıştırılır. Meydanlarda ve sokak aralarında araba lastiği yakma ya da kaotik eylemlerde bulunma gibi alışkanlıklar da yoktur. Zaten hoş karşılanmaz.
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 2010 yılında almış olduğu kararla, 2 bin yıllık geçmişi olan bu şenliği uluslararası Nevruz Günü olarak kabul etti. Nevruz, diğer Türk ve topluluklarda farklı, farklı isimlerle anılır. Farsça'da "Nouruz", Azerbaycan'da "Novruz", Kazakistan'da "Navrız Meyramı", Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde "Mart Dokuzu", Kırgızistan'da "Nooruz", Kırım'da "Navrez", Batı Trakya'da "Mevris", Kosova ve Arnavutluk'ta "Sultan Nevruz" olarak anılmaktadır. Nevruz öncesi evlerde ve çevrede temizlik yapılır. 21 Mart'ta başlayan kutlamalarda herkes yeni ya da temiz elbiselerini giymelidir. Renkli giysilerin giyilmesi, kutlama alanlarının renk, renk süslenmesi, yumurtaların tokuşturulması, dilek tutup ateşten atlama Nevruz kutlamalarının en önemli özelliklerindendir. Ayrıca, gençlerin doğal buluşma yerleri sayılmaktadır. Yeni tanışmalar, yeni sevdalar buralarda anlamını bulur.
Nevruz, paylaşmak, arınmak, yenilenmek, barışmak sözcüklerini içinde barındırmaktadır. İnsanları birbirine yakınlaştıran, barıştıran ve bir araya getiren bir bayramdır da...
Eski Şaman inancımıza göre ise, "Türklerin atasının yaratıldığı" gündür. 12 hayvanlı Türk takviminde de yeni yılın başlangıcıdır. Bu takvim, Gagauz (Gökoğuz) Türklerinde ve bazı Türk topluluklarında günümüzde kullanılmaktadır.
"Divânu Lugâti't - Türk ve "Kutatgu Bilig" gibi eserlerde Nevruz ile ilgili değerli bilgiler bulunmaktadır. Ömer Hayyam'ın takviminde de Nevruz, 21 Mart olarak gösterilmiştir. Nevruz Bayramı ve etkinlikleri, sözlü kültürümüzün, törelerimizin, geleneklerimizin, bilgilerimizin kuşaktan, kuşağa aktarıldığı ve bir yıl yolunun gözlendiği bir gündür.
Nevruz ile birlikte yalnızca doğa uyanıp, harekete geçmez. İnsanlar da doğanın uyanışına kaptırıverirler kendilerini... Ruhen ve bedenen dinlenirler. Yepyeni düşünce ve eylemlerle bir yıllık yeni bir yolculuğa koyulurlar. Bolluk ve bereket içinde yaşanılması, sosyal birliktelik ve toplumsal dayanışma duygularının egemen olduğu bir yıl olması istemi herkesçe arzulanmaktadır. Ben de aynı duygularla herkesin Nevruz Bayramını kutlar, esenlikler dilerim. NEVRUZ'UMUZ KUTLU OLSUN!

Ausgabe: 277 / 08.11.2024 / Gelecek Sayı / Nächste Ausgabe: 11.12.2024
Köşe Yazarları | Autoren
Köşe Yazarları | Autoren