KALP KRİZİ

14.04.2021

Dünyada bütün ölümlerin %30‘undan fazlası kalp hastalıkları nedeniyle meydana geliyor ve bu ölümlerin üçte biri biri 70 yaş altı kişilerde görülüyor. TÜİK verilerine göre, Türkiye’de kalp hastalıklarının görülme oranı %40‘ın üzerine çıkmış durumda. Kalp yetersizliği ve ritim bozukluğu, kalp-damar hastalıklarının hayatı tehdit eden sonuçları arasında yer alıyor. Ani gelişen kalp krizinde ise kalbi besleyen önemli bir damarın tıkanması hayatı tehdit eden ritim bozukluğuna sebebiyet vererek ölüme neden oluyor. Diyabet, yüksek tansiyon, yüksek kolesterol, kalp- damar hastalığı riskini artıran faktörlerin başında geliyor. Son yıllarda sıklığı giderek artan obezite de önemli bir risk faktörü. Sigara, madde bağımlılığı, aşırı stres ve ailesel yatkınlık da riski artıran etkenler arasında bulunuyor.  Kalp-damar hastalıklarının kadın-erkek kalplerini farklı şekilde etkileyebileceğini, kalp hastalıklarının erkeklerde daha sık görüldüğünü ve genç yaşta da ortaya çıkabiliyor.Dünyada bütün ölümlerin %30‘undan fazlası kalp hastalıkları nedeniyle meydana geliyor ve bu ölümlerin üçte biri biri 70 yaş altı kişilerde görülüyor. TÜİK verilerine göre, Türkiye’de kalp hastalıklarının görülme oranı %40‘ın üzerine çıkmış durumda. Kalp yetersizliği ve ritim bozukluğu, kalp-damar hastalıklarının hayatı tehdit eden sonuçları arasında yer alıyor. Ani gelişen kalp krizinde ise kalbi besleyen önemli bir damarın tıkanması hayatı tehdit eden ritim bozukluğuna sebebiyet vererek ölüme neden oluyor. Diyabet, yüksek tansiyon, yüksek kolesterol, kalp- damar hastalığı riskini artıran faktörlerin başında geliyor. Son yıllarda sıklığı giderek artan obezite de önemli bir risk faktörü. Sigara, madde bağımlılığı, aşırı stres ve ailesel yatkınlık da riski artıran etkenler arasında bulunuyor.  Kalp-damar hastalıklarının kadın-erkek kalplerini farklı şekilde etkileyebileceğini, kalp hastalıklarının erkeklerde daha sık görüldüğünü ve genç yaşta da ortaya çıkabiliyor.KADIN KALBİ İLE ERKEK KALBİ HASTALIĞA DA FARKLI TEPKİ VERİYORKadınlık hormonlarının menopoz dönemine kadar kadınları kalp-damar hastalıklarından koruduğunu ancak menopoz sonrasında riskin erkeklerle eşitleniyor. Kalp krizi şikayetleri açısından kadın ve erkekte ciddi farkılıklar söz konusudur. Erkeklerin şikayetleri daha belirgin ve net şikayetler iken kadınlardaki şikayetler daha müphemdir. Kadınlarda göğüs ağrısı şekli farklıdır ve bulantı, kusma gibi kalp hastalığına özel olmayan şikayetler daha sıktır.Son yıllarda özellikle genç yaşlarda meydana gelen ani kalp ölümleri kalp krizi olarak değerlendirilmemeli. Özellikle 30 yaş altında ortaya çıkan ani ölümlerde kalbin elektriksel sistemini etkileyen genetik hastalıklar önemli rol oynar. Ailede çok erken yaşta ani ölüm yaşanmışsa bu kişilerin birinci derece yakınlarına kalp hastalıkları açısından tarama yapmak önemlidir. Genetik hastalıklar dışında erken yaşlardaki ani ölümlerde kalp krizleri rol oynayabilir. Yoğun sigara kullanımı, madde bağımlılığı ve stres erken yaş grubunda önemli risk faktörleridir. Kalp krizi nedir?Kalp krizi kalbi besleyen atar damarlardan herhangi birinin ani bir şekilde tıkaması ile ortaya çıkan bir durumdur.Kalp krizi neden olur?Risk faktörleri mevcudiyetinde kalbi besleyen atardamar duvarında hasta alanlar ortaya çıkar. Biz bunlara basitçe plaklar diyoruz. Bu plaklarda ortaya çıkan yırtılmalar pıhtılaşma hücrelerinin aktiflenmesine ve plağın olduğu bölgenin bütünüyle tıkanmasına neden olur.Kalp krizi belirtileri nelerdir, kalp krizi nasıl anlaşılır?Kalp krizinin en önemli belirtisi yayılma özelliği gösteren baskı tarzında göğüs ağrısıdır. Bunun dışında nefes darlığı, halsizlik gibi şikayetler olabilir. Daha nadiren bulantı, kusma hatta ishal gibi bulgularla hasta acile başvurabilir. Şikayetlere ek olarak elektrokardiyografi (EKG) ve kalp enzimleri tanı konulmasında önemlidir. Tanı güçlüğü çekilen hastalarda hekim kalp ultrasonografisi veya anjiografi gibi tetkiklere başvurabilir.Kalp krizi ne kadar sürer?Kalp krizinin iyileşme süresi yapılan müdahale türüne göre değişebilir. Erken müdahale ile damar açıklığı sağlanmış hastalarda ilk iyileşme dönemi birkaç gündür. Geç kalınmış vakalarda hastanede yatış süresi uzayabilir. Ayrıca kalbin kendini bütünüyle tamir etme süreci ayları bulabilir.Gizli kalp krizi nedir?Halk dilinde gizli kalp krizi tabiri daha çok şikayet oluşturmadan gelişmiş krizler için kullanılır. Vucudumuzda herhangi bir hastalık sürecinde ortaya çıkan şikayetleri algılamamız sinir sistemi aracılığıyla olur. Şeker hastalığı gibi sinir sistemi harabiyeti yapan hastalıklar bu şikayetlerin algılanmasını engeller. Böylece hasta hiçbir şikayet olmadan kalp krizi geçirebilir.Sağlıklı bir kalbe sahip olmak için yapılması gerekenler nelerdir?Kalp hastalığı gelişiminde temel risk faktörleri olan tansiyon yüksekliği, şeker hastalığı, kolesterol yüksekliği ve aşırı kilonun tedavisi esastır. Ayrıca düzenli egzersiz ve hareketli yaşam, aşırı kalorili beslenmemek, düzenli uyku uyumak, tuz kısıtlaması yapmak ve stres kontrolü sağlamak kalp hastalıklarından koruyan faktörlerdir.