Guatr Nedir?

9.02.2022

Guatr, boynun ön kısmında bulunan tiroit bezinin büyümesine bağlı olarak gelişen bir hastalıktır. Tıpta, basit veya diffüz guatr olarak da bilinir.Guatr, boynun ön kısmında bulunan tiroit bezinin büyümesine bağlı olarak gelişen bir hastalıktır. Tıpta, basit veya diffüz guatr olarak da bilinir.
Guatr Nedir?Guatr hastalığında tiroit benzinin salgıladığı T3 (Triiyodotironin) ve T4 (Tiroksin) adlı hormonların salınımı normaldir. Tiroit bezinde nodül bulunmaz. Çoğunlukla iyot eksikliğinden kaynaklanan diffüz guatr hastalığının ilk yıllarda oluştuğu tek fizyolojik fark, tiroit bezinin büyümesidir. Çocukluk ve ergenlik döneminde oluşan guatr vakalarında tiroid bezinde yaygın büyüme vardır. Ancak guatr tedavi edilmediğinde, tiroit bezinin büyümesi devam eder ve nodül oluşumları başlar. Guatr, tiroit bezinin büyümesine bağlı olarak gelişen bir rahatsızlıktır. Guatr ifadesi tek başına kullanıldığında “basit diffüz guatr hastalığını” ifade eder. Basit guatr, nodül ya da tirotoksikoz olmaksızın tiroit bezinin homojen olarak büyümesi anlamına gelir. Fakat bazen, asimetrik büyüme ya da nodül varlığının eşlik ettiği vakalar da tek başına guatr olarak adlandırılabilir. Bu yüzden guatr, çoğunlukla nodüllü ve nodülsüz guatr olarak ayrıştırılır. · Nodülsüz guatr hastalığında tiroid bezi yumuşak yapıdadır ve simetrik olarak büyür. · Nodüler guatr ise nodül varlığına bağlı olarak tiroid bezinin fazla çalışmasından kaynaklanır. · Tiroid bezi, boynun ön tarafında bulunan larinks tümseğinin (Adem elması, gırtlak çıkıntısı) hemen önünde yer alır. · Ortası dar, her iki yana doğru genişleyen yapısı ile kelebeğe benzer.· Endokrin sistemin önemli bir parçası olan tiroid bezi, salgıladığı T3 ve T4 hormonları ile vücutta yer alan pek çok hücrenin enerjiyi kullanma metabolizmasını düzenler. Farklı bir deyişle tiroit bezi, vücut metabolizması ve beyin fonksiyonları üzerinde büyük öneme sahiptir. · Guatr hastalığı da bir tür tiroid hastalığıdır ve tiroid bezinin büyümesi ile karakterizedir. · Boynun ön tarafında yumru görünümüne yol açan guatr varlığında kişi yutkunduğunda yumru aşağı ve yukarı doğru hareket eder. · Solunum sırasında zorlanma, boğazda yumru hissi ve öksürüğe yol açabilen hastalık, çoğunlukla ağrısızdır. · Büyük oranda iyot eksikliğine bağlı olarak oluşan guatr, medikal yöntemlerle tedavi edilebilir. 
Guatr Nedenleri Nelerdir?Tiroid bezinin anormal şekilde büyümesi ile karakterize olan guatrın temel sebebi, vücuttaki iyot eksikliğidir. Tiroid bezi, tiroit hormonlarını üretebilmek için iyot kullanır. Alınan iyot miktarı, tiroit bezi tarafından salgılanan T3 ve T4 hormon düzeylerini direkt olarak etkileyebilir. İyot eksikliğinde ise tiroit bezinin daha fazla çalışması gerekir. Bu da tiroit bezinin büyümesine yol açar. İyot bakımından fakir beslenen ya da deniz suyuna uzak bölgelerde yaşayan kişilerde guatr hastalığının daha sık görülmesinin nedeni budur. Guatr hastalığının en sık rastlanan ikinci sebebi ise Hashimoto hastalığıdır. Hashimoto tiroiditi olarak da bilinen bu hastalığın varlığında kişinin bağışıklık sistemi, tiroit bezini tahrip eder. Buna bağlı olarak tiroit bezi, vücut için gerekli miktardaki hormonu üretemez. Dolayısıyla beyinde bulunan hipofiz bezi, daha fazla TSH hormonu üreterek tiroit bezini uyarır. Sonuç olarak tiroit bezinde büyüme ve guatr hastalığı oluşur. Guatra neden olan bir diğer hastalık da halk arasında zehirli guatr olarak bilinen Graves hastalığıdır. Bağışıklık sisteminin tiroit uyarıcı immunoglobulin salgılamasına yol açan bu hastalıkta tiroit hormonu, fazla çalışarak vücudun ihtiyacından fazla hormon üretir. Netice olarak guatr ve hipertiroidi hastalıkları meydana gelir. Tiroit bezinde oluşan kistik yapılar, nodül olarak tanımlanır. Tiroit nodülleri nodüler guatra yol açabilir. Tüm bunların yanı sıra tiroit kanseri de tiroit hormon üretimini etkileyerek tiroit bezinin şişmesine neden olabilir. Ancak bu, nadir görülen bir durumdur.
Guatr Hastalıkları Belirtileri Nelerdir?Guatr, bazı olgularda hiç belirti vermeyebilir. Fakat hastaların bir kısmında, · boyunda şişlik, · öksürük, · yutma güçlüğü, · solunum sıkıntısı, · boğazda yumru hissi,· ses kısıklığı gibi belirtiler görülebilir. · Guatr varlığında tiroit bezi çoğunlukla daha fazla çalışır. Bu da kişide baş ağrısı, baş dönmesi, bulantı, kusma, ishal, titreme ve sinirlilik gibi belirtilerin görülmesine yol açabilir.