Eşler arası nafaka sorumluluğu

9.02.2022

Hem evlilikte hem de boşanma sırasında eşler nafaka talebinde bulunabilir. Anlaşmalı boşanmalarda kusurlardan bağımsız olarak eşler nafaka konusunda anlaşmışlarsa eş nafaka alır. Anlaşmalı boşanma çoğu durumda en hızlı ve makul boşanma şeklidir. Eger böyle bir anlaşma olmazsa boşanmanın türüne göre farklı yasal nafaka talepleri meydana gelmektedir. Hem evlilikte hem de boşanma sırasında eşler nafaka talebinde bulunabilir. Anlaşmalı boşanmalarda kusurlardan bağımsız olarak eşler nafaka konusunda anlaşmışlarsa eş nafaka alır. Anlaşmalı boşanma çoğu durumda en hızlı ve makul boşanma şeklidir. Eger böyle bir anlaşma olmazsa boşanmanın türüne göre farklı yasal nafaka talepleri meydana gelmektedir. Bunlar: 
Tek taraflı kabahattan dolayı boşanma:Boşanma da eşlerden birinin tek veya ağırlıklı olarak suçlu olduğuna karar verilirse, ozaman diğer taraf mevcut evlilikteki gibi nafaka hukuku yönünden korunur ama bu durumda suçlu olan eşin ödeme gücüne bakılmalıdır, eğer maddi durumu iyiyse ve suçsuz tarafın geliri yeterli değil ise ona makul bir nafaka ödemek zorundadır. Nafaka miktarı eşlerin yaşam koşullarına göre belirlenir. Nafaka miktarı makul olmalıdır, yani makul ihtiyaçları karşılamaya yeterli olmalıdır.
Her iki tarafın eşit hatasından dolayı boşanma: Boşanan eşlerin her ikisi de aynı şekilde kusurlu ise, eşlerden birinin diğerine karşı nafaka talebi yoktur. Ancak eşlerden biri geçimini sağlayamıyorsa mahkeme ona nafaka hakkı verebilir. Nafaka miktarı nafaka sağlamakla yükümlü kişinin net gelirinin ortalama 10% ila 15%’i kadar olmalıdır. Nafaka hakkına sahip kişinin çocukları ziyaret etme hakkını sürekli ve kötü niyetli olarak reddetmesi, bu nafaka hakkının sona ermesiyle sonuçlanır.
Aşırı geçimsizlikten dolayı boşanma:Mahkeme, evliliğin aşırı geçimsizlikten dolayı bozulmasına karar vermişse ve eşlerden biri evi idare ediyorsa ve az gelirli bir işte çalışyorsa, diğer taraftan nafaka almaya hak kazanır.
Suç duyurusu olmadan boşanma:Suç duyurusu olmadan boşanma pratikte küçük bir rol oynamaktadır. Bu durumda sadece boşanma davası açmayan eş nafaka hakkına sahiptir. Eşe ödenen boşanma sonrası nafaka sağlık sigortasını kapsamaz. İsteğe bağlı sigorta boşanma kararının kesinleşmesi itibariyle 6 hafta içerisinde yapılması gerekir. Aksi halde 3 aylık bekleme süresi olur. Boşanma sonrası tekrar evlenme durumunda nafaka yükümlüsünün nafaka ödeme yükümlülüğü ortadan kalkar. 
Nafaka nasıl hesaplanır?Nafaka hesabında çalışanların ortalama net geliri esas alınır. Fazla mesai, bahşişler ve mal varlığından edinilen gelirler (örn. Kira geliri gibi) de hesaba dâhil edilir. Özel ödemelerden (13. ve 14. Ay geliri) edinilen gelirler de tamamıyla hesaplanır. Eşlerden birinin geliri yoksa (örneğin çocuk yetiştirme gerekçesiyle) nafaka yükümlüsü olan eşin ödeyeceği nafaka miktarı müteakip şekilde hesaplanır: Nafaka yükümlüsü eşin gelirinin % 33‘ü (basitleştirilmiş hesaplama: aylık Net Gelir x 14 : 12 diğer ek gelirler) ve her bir nafaka ödenecek çocuk için de %4 kesilir. Eğer nafaka hakkına sahib olan kişinin geliri varsa ortak toplam gelirin sadece % 40’ını alır. 
Masrafların tazmin edilmesi:Çekişmeli hukuk davalarında örneğin boşanma yada eşlerin nafakasının ödenmesinde, mahkemeyi kaybeden taraf, kazanan tarafın masraflarını ödemek zorundadır. Yalnızca kısmen dava kazanılmışsa, kaybeden taraf bahsi geçen kazanılan kısmi dava konusuyla ilgili masrafları öder. Şayet mahkeme tarafların masrafları yarı yarıya ödemesine ya da eşit oranda ödenmesine karar verirse, avukatlık hizmeti vekâlet ücretleri karşı taraflarca ödenir.