Kıdem tazminatı

13.04.2022

Kıdem tazminatı nedir ve çeşitleri nelerdir? Kıdem tazminatı nedir ve çeşitleri nelerdir? Kıdem tazminatı, iş sözleşmesinin sona ermesi üzerine işçiye bir defaya mahsus yapılan bir ödemedir. Avusturya'da iş ilişkisinin kurulduğu zamana bağlı olarak iki farklı hüküm geçerlidir: Yeni kıdem tazminatı yasası: BMSVG'de (Betriebliches Mitarbeiter- und Selbständigenvorsorgegesetz) kanununda düzenlenmiştir ve 31 Aralık 2002'den sonra kurulan iş ilişkileri için gecerlidir. Eski kıdem tazminatı: §23 AngG yasası'nda düzenlenmistir ve 1 Ocak 2003'ten önce kurulmuş tüm iş ilişkileri için geçerlidir.
Kıdem tazminatını kimler alabilir? Tazminat alabilmek için çalışanın işveren tarafından işten çıkarılmış olması gerekiyor. Eski tazminat yasasına göre bir çalışanın işverenden kıdem tazminatı alabilmesi için, o işyerinde en az 3 yıl kesintisiz çalışmış olması gerekmektedir. İşverenin haklı bir sebepten dolayı çalışanı işten kovması örneğin hırsızlık, sebepsiz iş anlaşmasına uymaması, işe gerekçesiz gelmemesi gibi durumlarda çalışan tazminat hakkını kaybediyor. Ayrıca işçilerin kendilerinin işten çıkmaları durumunda, kıdem tazminatının ödenmesini talep etme hakları yoktur. Eski kıdem tazminatı‘nda işveren tazminatı doğrudan işciye öder. 
Yeni kıdem tazminatı‘nda ise işveren bir fona ödeme yapar ve bu fon da iş ilişkisi sona ermesi durumunda çalışana ödeme yapar. Yeni kıdem tazminatının ödenmesinin şartı 3 yıllık prim ödeme süresinin geçmesi ve iş sözleşmesinin sona ermiş olmasıdır. Çalışan kendisi işten çıkarsa, kendi kusurundan dolayı işten atılırsa, ya da fesih bildirim süresine uymadan işi bırakırsa ödeme yapılmaz, fakat bu gibi durumlarda ödenen kıdem tazminatı primleri kaybedilmez, para bir sonraki iş ilişkisinin sona erdirilmesine kadar kıdem tazminatı kasasında kalır. Bu durum sadece yeni kıdem tazminatı yasası kapsamında çalışanlar için geçerlidir. Eski kıdem tazminatı yasasına göre bu gibi durumlar da işçiler kıdem tazminatı haklarını kaybederler. 
Kıdem tazminatı nasıl hesaplanır?İşveren her işçi için brüt ücretin yüzde 1,53’ünü işletmenin kıdem tazminatı kasasına öder.Örneğin aylık brüt € 2.000.-- ücreti olan ve iki ikramiye (izin ve yılbaşı) ile senede 14 x 2.000 € = € 28.000.-- brüt kazanan bir çalışan için, işveren yıl içinde toplam 14*2.000*1,53/100= € 428,40 brüt Kıdem tazminat Fonu ödemesi yapar.
Neden yeni yasa ihtiyacı doğdu? Bunun en belirgin nedeni bir çok çalışanın çalıştığı işyerinden ve çalışma ortamından memnun olmamasına rağmen, kendisinin iş anlaşmasını bozması halinde kıdem tazminatı hakkını kaybedeceğinden yeni bir yasa çıkarıldı. Aslında işverenler eski yasadan memnundular, çünkü aralarından bazıları kıdem tazminatını ödememek için çalışanı çesitli sebeplerle örnegin: iş saatinde değişiklik, Mobbing vs. gibi durumlarla yıldırmaya çalışılıyordu. Bu durumda çalışan işten kendi arzusu ile ayrılınca kıdem tazminatının sadece bir kısmını alabiliyordu. Böylelikle iş sendikalari hükümet üzerine baskı uygulayarak yeni yasanın çıkmasına sebep oldular.  
Kıdem tazminatına nereden ve nasıl başvurulur?Kıdem tazminatının iş ilişkisinin sona ermesinden sonra ödenebilmesi için (istisnai bir durum olmadıkça) bunu kıdem tazminatı kasasından (Mitarbeitervorsorgekasse) yazılı olarak talep etmeniz gerekir. Alternatif olarak, çalışmanız sona erdiğinde acilen ihtiyacınız yoksa, hakkınızın değerlendirilmesine devam edebilirsiniz. Özel bir ek emeklilik sigortasına geçişin yanı sıra yeni bir işverenin kıdem tazminatı kasasına geçiş hakkı mümkündür.